چاولا ڪلپنا
ڪلپنا چاولا
ڪلپنا چاولا : سائنسدان ۽ ائروناٽيڪل انجنيئر ڪلپنا چاولا هندستان جي پهرين ۽ شايد سنڌي قوم جي به پهرين خلاباز (Astronaut) آهي، جيڪا پهرين جولاءِ 1960ع ۾ ڪرنال، هريانا ۾، ڄــائـي ۽ 41 سـالـن جــي ڄـمـــار ۾ 1 فيبروري 2003ع ۾ ٽيڪسـاس ۾ اسپيس شٽل ڪِرڻ سبب وفات ڪيائين. ڪلپنا سڀ کان پهرين 1997ع ۾ اسپيس شٽل ڪولمبيا (Space Shuttle Columbia) ۾ مشن اسپيشلسٽ طور شامل ٿي خلا ۾ وئي. 2003ع ۾ ڪولمبيا نالي اسپيس شٽل زميني ماحول ۾ ئي خرابي پيدا ٿيڻ ڪري ٽيڪساس رياست ۾ هوا ۾ ٽٽي، ڪِري تباهه ٿي وئي، جنهن ۾ ويل ست ئي ’ڪريو‘ (Crew) جا ماڻهو مري ويا، جن ۾ ڪلپنا چاولا به شامل هئي. ڪلپنا چاولا، ڪرنال جي ٽيگور پبلڪ اسڪول مان ابتدائي تعليم حاصل ڪئي ۽ چنديڳڙهه مان ائروناٽيڪل انجنيئرنگ ۾ گريجوئيشن ڪئي ۽ 1982ع ۾ آرلنگٽن يونيورسٽي، ٽيڪساس مان ايم. ايس جي ڊگري ورتي. ان کانپوءِ 1988ع ۾ ڪولوراڊو يونيورسٽيءَ مان ائرو اسپيس (Aerospace) انجنيئرنگ ۾ پي. ايڇ. ڊي ڪري مشهور خلائي اداري ناسا ۾ ملازمت اختيار ڪيائين. هوءَ سرٽيفائيڊ فلائيٽ انسٽرڪٽر پڻ هئي، جنهن ۾ هن کي جهاز ۽ گلائيڊر اڏائڻ سان گڏ ڪمرشل پائلٽ جا لائسنس به مليل هئا. ناسا (NASA) ۾ رهڻ دوران هوءِ اسپارٽن سيٽلائيٽ (Spartan Satellite) جي ٽيم ۾ به شامل رهي ۽ خلا ۾ سفر ڪيائين. خلائي گاڏيءَ جي خلا ۾ پهچڻ کانپوءِ گاڏيءَ ۾ بي وزن ٿيڻ (weightlessness) جي احساس بابت هن چيو هو: ”هتي توهان صرف ذهن آهيو.“ (يعني جسم ڪجهه به ڪونهي). ڪلپنا جي المياتي موت کانپوءِ کيس ’ڪانگريشنل اسپيس ميڊل‘، ناسا اسپيس فلائيٽ ميڊل، ناسا غير معمولي خدمت جو ميڊل ۽ ٻيا اوارڊ ڏنا ويا.
لفظ ڪلپنا چاولاھيٺين داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون
1960.07.01 عيسوي
سائنسدان ۽ ائروناٽيڪل انجنيئر ڪلپنا چاولا هندستان جي پهرين ۽ شايد سنڌي قوم جي به پهرين خلاباز (Astronaut) آهي، جيڪا پهرين جولاءِ 1960ع ۾ ڪرنال، هريانا ۾، ڄــائـي.
2003.02.01 عيسوي
چاولا ڪلپنا 41 سـالـن جــي ڄـمـــار ۾ 1 فيبروري 2003ع ۾ ٽيڪسـاس ۾ اسپيس شٽل ڪِرڻ سبب وفات ڪيائين.
شخصيتون - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون
لالسنگهه اجواڻيڊنشا هوشنگ نادر شاهه
ضياء الحق ڪانڌڙو
جمال خان
تاج محمد فقير
سيد لال شاهه
سيد صالح شاهه نئنگ وارو
پنواڻي
اقبال جوڳي
سيد قطب علي شاهه جھانيان